Кулланучы әлифбасы: техник яктан катлаулы товарлар сатып алганда кулланучы нәрсәләрне белергә тиеш?

Эчке базарны үстерү һәм координацияләү бүлеге белгечләре аңлаталар:
Гарантия срогы билгеләнгән техник яктан катлаулы көнкүреш товарлары, әгәр алар тиешле сыйфатлы булса, 14 көн эчендә алыштырылырга яки кире кайтарылырга тиеш түгел. Шуңа күрә техник яктан катлаулы товар сатып алганда, аны кибеткә кимчелекләре булганда гына яки товар турында тулы һәм ышанычлы мәгълүмат бирелмәсә генә кайтарырга мөмкинлеген истә тотарга кирәк.
РФ «Кулланучылар хокукларын яклау турында» гы 07.02.1992 елгы 2300-1 номерлы Законның 18 статьясы таләпләренә ярашлы рәвештә (алга таба закон), техник яктан катлаулы товарга карата, кулланучы, анда кимчелекләр ачыкланган очракта, сатып алу килешүен үтәүдән баш тартырга һәм мондый товар өчен түләнгән сумманы кире кайтаруны таләп итәргә яки аны шул ук маркадагы товарга (модель артикула) яки шул ук башка маркалы башка товарга (модель, артикула) алыштыруны, сатып алынган бәяне кулланучыга шундый товар тапшырылганнан соң унбиш көн эчендә тиешле исәпләп алыштыруны таләп итәргә мөмкин түгел.
Бу вакыт узгач, әлеге таләпләр түбәндәге очракларның берсендә канәгатьләндерелергә тиеш:
- товарның җитди җитешсезлеген ачыклау;
- әлеге закон нигезендә билгеләнгән товар җитешсезлекләрен бетерү срокларын бозу;
һәр ел дәвамында товарны гарантия срогы белән утыз көннән артык куллану мөмкин булмаганда, тормышка ашырыла.
«Кулланучылар хокукларын яклау турында»гы Законның 22 маддәсе нигезендә, товар өчен түләнгән акчалата сумманы кире кайтару турында кулланучыларның таләпләре, сыйфатсыз товарны сату яки товар турында тиешенчә мәгълүмат бирмәү нәтиҗәсендә, сатучы (җитештерүче, вәкаләтле оешма яки вәкаләтле индивидуаль эшмәкәр, импортер) тарафыннан күрсәтелгән көннән алып ун көн эчендә таләпләр канәгатьләндерелергә тиеш.
Әгәр кулланучы техник яктан катлаулы товарны алыштыруны таләп итә икән, сатучы әлеге товарны кулланучы тарафыннан күрсәтелгән таләп күрсәтелгәннән соң җиде көн эчендә, ә мондый товарның сыйфатын өстәмә тикшерү кирәк булганда таләп күрсәтелгәннән соң егерме көн эчендә алыштырырга тиеш (Законның 21 маддәсе).
Законның 20 статьясына ярашлы рәвештә, товарның кимчелекләрен бетерү вакыты, якларның килешүе белән язма рәвештә билгеләнә, әмма ул кырык биш көннән артмаска тиеш.
Әлеге законның 20-22 статьяларында каралган срокларда кулланучы таләпләре үтәлмәгән очракта, кулланучы үз сайлавы буенча башка таләпләр куярга хокуклы.
Законның 18 статьясы, 7 пункты таләпләренә ярашлы рәвештә, ремонт, бәяләү, алмаштыру һәм (яки) кулланучыга кайтару өчен биш килограммнан артык авырлыктагы эре габаритлы товарны җиткерү сатучы көче һәм хисабына башкарыла. Бу бурыч үтәлмәгән очракта, шулай ук кулланучы, күрсәтелгән товарларны китерү һәм (яки) кайтару кулланучы тарафыннан башкарыла ала. Шул ук вакытта сатучы кулланучыга күрсәтелгән товарларны китерү һәм (яки) кайтару белән бәйле чыгымнарны түләргә тиеш.
Техник яктан катлаулы товарны ремонтлау чорында яисә товарны алыштыру өчен җиде көннән артык вакыт кирәк булса, кулланучы таләбе буенча сатучы товарны ремонтлау яки алыштыру таләпләре куелганнан соң өч көн эчендә кулланучыга шул ук төп куллану үзенчәлекләренә ия булган озак вакытлы товарны ремонтлау яки алмаштыру чорына вакытлыча файдалануга түләүсез бирергә тиеш.
Техник яктан катлаулы товарда кимчелекләр ачыкланганда, кулланучыга таләпнең төрен билгеләргә һәм сатучыга язма гариза (дәгъва) белән мөрәҗәгать итәргә кирәк.
Дәгъвага товарны сатып алуны һәм түләүне раслаучы документларның күчермәләрен кушарга киңәш итәбез. Әмма товарны сатып алуның фактын һәм шартларын раслаучы чек яки башка документ булмау кулланучының таләпләрен канәгатьләндерүдән баш тарту өчен нигез булып тормый. Бу очракта кулланучы товарны сатып алуны һәм түләүне раслауда шаһит күрсәтмәләренә сылтама ясарга хокуклы. 

Дәгъваның бер экземплярын сатучыга тапшырырга кирәк, аны икенче экземплярда мөрәҗәгать итү фактын һәм датасын теркәп куярга яки почта аша тапшыру турында хәбәр белән заказлы хат җибәрергә кирәк.
Кулланучылар хокукларын яклау мәсьәләләре буенча консультация сорап Татарстан Республикасы Дәүләт алкоголь инспекциясенең Яр Чаллы территориаль органына 8(8552) 71-43-03 телефоны буенча мөрәҗәгать итәргә мөмкин.
Татарстан Республикасы Дәүләт алкоголь
Инспекциясенең Яр Чаллы территориаль органы